Fatih Sultan Mehmet’in Az Bilinen Beş Özelliği

Yazı: Cihan Akın Günaydın

Fatih Sultan Mehmet’in biyografisine bakıldığında ilk olarak şunlar söylenebilir: İstanbul’u fetheden o şanlı komutan, Avrupa’da tanınan adıyla “Büyük Türk” Osmanlı İmparatorluğunun yedinci padişahı. İlk olarak 1444-46 yılları arasında kısa bir dönem, daha sonra 1451’den 1481 yılında ölümüne kadar 30 yıl boyunca hüküm süren bu tarihi kişiliğin bilinmeyen yönlerini sizler için araştırdık. Fatih’in bu özelliklerini okuyunca İstanbul’un fethinin ne kadar şanlı bir fetih olduğunu görecek ve bir kez daha ecdadınızla gurur duyacaksınız.

Fatih Sultan Mehmet’in hayatı 30 Mart 1432’de başlar. Pazar günü şafak vaktinde, devletin başkenti olan Edirne’de, II. Murad’ın dördüncü oğlu olarak dünyaya gelen Fatih Sultan Mehmet’in Annesi Hüma Hatundur. Fatih Sultan Mehmet’in eşleri ise sırasıyla, Emine Gülbahar Hatun, Gülşah Hatun, Hatice Hatun, Sitti Mükrime Hatun, Çiçek Hatun olmuştur. Çocukları ise sırasıyla, II. Bayezid, Şehzade Mustafa, Cem Sultan, Gevherhan Sultandır.

Çocukları çok seven Fatih Sultan Mehmet’in çocukluğundan kalan bu özel defterin günümüze kadar ulaştığını biliyor musunuz? 1940 yılında Prof. Dr. Süheyl Ünver’in dikkatiyle yayın dünyasına kazandırılan bu Fatih’in çocukluk defteridir. Defterde, at başları, leylek, baykuş, kartal, Fatih’in hocaları ya da etrafındakilerin karikatürleri vardır. Yunan alfabesi, çiçek motifleri, Farsça beyitleri yer almaktadır. Anadili Türkçe’nin yanında Yunanca, Arapça, Latince, Farsça ve İbraniceyi kusursuz şekilde konuşuyordu.

İtalya’nın Her Karışını Bilirdi

Fatih İtalya’yı ve İtalyan kültürünü çok iyi biliyordu. Son seferi de İtalya üzerineydi. Gedik Ahmet Paşa’ya da Puglia eyaletini üs tutturmuştur.

Bilime büyük önem veren Fatih Sultan Mehmed yabancı ülkelerdeki büyük bilginleri İstanbul’a getirtirdi. Trabzon Rum İmparatorluğu’nu ele geçirdikten sonra, imparatorluğun felsefecisi Amiroutzes ile sarayda felsefe konuştuğu oldukça özel bir detaydır. Farsça ve Arapça’ya çevrilmiş olan felsefi eserler okurdu. 1466 yılında Batlamyos Haritasını yeniden tercüme ettirip haritadaki adları Arap harfleriyle yazdırdı. Saray’da büyük bir kütüphane kurdurmuş pek çok Antik Yunan felsefecilerin eserlerini getirtmiştir. Bunlar arasında en bilinenleri, Aristotales, St Thomas, Aquinas kitapları vardır.

1479 yazında Venedikliler’den iyi bir ressam göndermelerini istemiştir. 1479 sonbaharında Gentile Bellini İstanbul’a gelmiştir. Şu an Londra National Portrait Gallery’deki bildiğimiz o Fatih tablosunu yapmıştır. Fatih’in oğlu II. Bayezid çok dindardı. Bellini’nin yaptığı meşhur tabloyu ve diğer tabloları Saray’dan atmıştır. Bellini’nin Saray’ın bazı duvarlarına yaptığı freskleri de sıvayla kapattırmıştır.