Metaverse ve R/Place Çılgınlığı

Yazı: Aykut Başaran

Web 4.0 kavramı ile hayatımıza girmeye başlayan son yıllarda konu olan ve şüphesiz gelecekte olacak birçok gelişmenin temelinin atıldığı ‘’Metaverse’’ kavramı herkes için bir merak konusu. Gelin bu uçsuz bucaksız evrene birlikte göz atalım !

Ne bu Metaverse ?

Metaverse Türkçe adı ile Meta Evren, birden fazla sanal dünyayı bir araya getiren kalıcı, çevrimiçi, 3D dünya konseptidir. Meta Evren’i internetin gelecekteki hali olarak düşünebiliriz. Metaverse hakkında her şey çok yeni ve taze. Her gün olan yapılan anlaşmalar, projeler ve blockchain teknolojisinin yaşantımıza girişi ile son 5-6 yılda günlük yaşantımıza pek çok yenilik geldi. Ucundan tutmak ve yakalamak her ne kadar zor olsa da insanlık bir şekilde bu düzene alışmaya başladı. Meta Evren’e en yakın deneyimi şu an video oyunları tarafından sunulmaktadır. Geliştiriciler, oyun içi etkinliklere ev sahipliği yaparak ve sanal ekonomiler yaratarak oyun kavramının sınırlarını genişletti. 

Metaverse’te Neler Oluyor ?

Birçok şey blockchain sistemi üzerinden işlenmeye başlandı. Ödeme yöntemleri, kostümler, karakterler, yaratılan evrenler ve o evrende verilen konserler, gerçekleştirilen lansmanlar, yapılan toplantılar ve birçok etkinlik artık Metaverse kavramı içerisinde gerçekleştiriliyor. Bu furyanın başlangıcı olarak görülen ilk ve en büyük adımı Epic Games isimli bir oyun geliştiricisi – yayımcısı olan firma Fortnite isimli oyununda kostümler, kullanıcının isteğine göre özelleştirilebilen avatarlar, kendi evreni içerisinde olan olaylar ve bu evrenin içerisinde verilen konserler ile Epic Games Metaverse kavramını hayatımıza yavaş yavaş sokmaya başlamıştı. En çok ses getiren ünlü sanatçı Travis Scott konseri ile artık Metaverse’ün ismi duyulmaya başlamıştı. Bundan önce Marshmello konseri de verilmişti tabii ama o Travis Scott konseri kadar ses getirmemişti.

Metaverse Kavramının En Güçlü Evrenlerinden Fortnite Evreni

Fortnite evreni içerisinde olan olaylar, sürekli işleyen ve yaşayan bir evren haline getirmişti. Olaylara da örnek vermek gerekirse cadılar bayramı özel etkinliği Fortnitemares; gökte asılı duran bir gizemli küp, yavaşça erimeye başladı ve yeryüzüne baktı. Çatlamaya başlayan küpün ucunda asılı duran taş, bir süre sonra aşağıdaki göle düştü. Küp tamamen kayboldu ve kullanıcıların ekranları bembeyaz oldu. Ekrandaki renkler geri gelmeye başladığında kendilerini bembeyaz bir ortamda süzülürken bulan kullanıcılar, etrafta dönen bir kelebekten sonra kara delik misali belirli bir yere çekilen oyuncular kendilerini yeni bir Fortnite haritasına doğru süzülüşe başlarken buldular. Bütün geçiş yaklaşık 1 dakika sürdü. Yepyeni bir haritaya geçiş yapan oyuncular, yeni haritada bambaşka görsellerle karşılaştılar. Canlı yayın platformu Twitch üzerinden 1 milyondan fazla kişi canlı olarak bu olaya şahit olmuştu. Bu çevrimiçi ve eş zamanlı etkileşimi Fortnite evreninde gerçekleşen ilk olay değildi. Daha öncesinde oyundaki tüm oyuncular tarafından aynı anda, bir roket kalkışı gözlemlenmişti. Bu tür etkileşimler ile Fortnite Metaverse kavramını hayatımıza sokmaya başladı. Konserler ve etkinlikler hala devam etmekte. Kendi içinde yaşayan evreni ile Fortnite bir Battle Royale oyunundan fazlası olduğunu oyunculara ve yapımcılara gösterdi.

Metaverse ile Açılan Gelir Kapıları

Kripto paralar bir Metaverse için çok uygun olabilir. Kripto paralar, farklı türlerde hizmet tokenleri ve sanal koleksiyonluklara yani NFT’lere bir dijital ekonominin yaratılmasına imkan tanır. Metaversebenzeri blockchain uygulamaları halihazırda şu an mevcut ve insanlara geçinmelerine imkan tanıyacak gelirler sunmakta. Örnek vermek gerekirse Axie Infinity, birçok kullanıcının daha fazla gelir elde etmek için oynadığı bir oyna-kazan oyunudur. Second Life ve Decentraland blockchain dünyasının sanal gerçeklik uygulamalarıyla birleştiren diğer başarılı örneklerdendir.

NFT ve Metaverse’te Yeri

Nft’ler bir eserin dijital olarak sergilenmesi olarak değerlendirilir. Açılımı ‘’Non Fungible Token’’ Türkçe’deki karşılığı ile ‘’Değiştirilemez Token’’ anlamına gelmektedir. NFT eserlerini değerli kılan şey isminde de olduğu açıkça anlaşıldığı gibi değiştirilemez ve kopyalanamaz oluşudur. Bu NFT’yi değerli kılan en temel maddelerdendir. Aslında NFT’yi ünlü bir sanatçının eseri olarak düşünebiliriz. Nasıl Leonardo da Vinci’nin eseri olan Mona Lisa tablosunun orijinali oldukça pahalı ve değerliyse, Metaverseiçerisindeki NFT sanatçılarının da çıkardığı eserler ve koleksiyonların da kendi değeri var. Bu değer sosyal medyadaki etkileşimlerle belirleniyor. Koleksiyonlarda tanınan ve bilinen bir sanatçıysanız koleksiyonunuzun değeri ona göre artıyor. Bazı koleksiyonların da değeri ise rastgele denk gelen aksesuarlar belirliyor. Örnek vermek gerekirse Bored Ape isimli NFT koleksiyonun da rastgele bir şekilde belli bir taban fiyattan aldığınız NFT’de görüntüdeki maymun üzerinde bulunan aksesuarlar bu NFT’nin nadirlik düzeyini, yani kaçta kaç ihtimal ile bu aksesuarın üzerinde geleceği NFT’nin değerini belirliyor.

R/Place Çılgınlığı!

Place, sosyal ağ platformu Reddit’te 1 Nisan 2017’de başlatılmış ve 3 gün sürmüş bir proje ve sosyal deneydir. Bu proje Nisan 2022’de yeniden kullanıma açıldı. Place, kayıtlı kullanıcıların 16 renkli bir paletten tek bir pikselin rengini değiştirebilecekleri, r/place adlı bir subreddit’te bulunmaktadır. Subreddit ise gönderiler kullanıcılar tarafından oluşturulmuş, spor, oyun, müzik, yemek gibi farklı konuları ele alan ‘’Subreddit’’ denilen alt gruplarda paylaşılır. Konumuza geri dönmemiz gerekirse bu R/place’te her 5 ila 20 dakika arasından bir piksel koyulmasına izin vardır. Algoritma ve etkinlik bu şekilde işlemektedir. 2017 deneyi, Reddit yönetimi tarafından 72 saat sonra 4 Nisan 2017’de sonlandırıldı. 1 milyondan fazla kullanıcı tuvali düzenledi ve toplamda yaklaşık 16 milyondan fazla piksel yerleştirildi. Deney sona erdiğinde 90 binden fazla kullanıcı aktif olarak Place’de düzenleme yapmıştı. 5 yıl sonra Metaversekavramının hayatımızda daha büyük rol oynadığı bu dönemde 28 Mart 2022’de Place’in yeniden açılacağı duyuruldu. 1 Nisan 2022’de yeniden açıldı ve 3 gün açık kaldıktan sonra 4 Nisan’da sona erdi. Kullanıcılar ortak bir tuval üzerinden en sevdikleri toplulukları geçici piksellerde temsil eden etkileyici iş birliği ürünü sanat eserleri yaratmaya devam ediyor. Bu 3 günde kullanıcılar tarafından oldukça yoğun ve evhamlı saatler geçti. Herkes bir eser oluşturmaya çalışıyor ve o eseri korumak istiyordu. Bu etkinlikte büyük en rolü yayıncılar üstlendi. Her bir pikseli bir kişi temsil ettiği ve başlangıçta 1 milyon sonrasında 4 milyonluk piksele sahip bir tuval olduğu için, birlik olmak oldukça önemliydi. Hem eser oluşturmak hem de oluşturulan eseri korumak adına yayıncılar takipçileri ile iş birliği yaparak eserlerini oluşturdular ve korudular. Anlık ortalama 4 milyon kullanıcının aktif olduğu R/place çılgınlığı 4 Nisan’da sona erdi ve ortaya oldukça güzel kareler ortaya çıktı.