İkonik Kahraman: Frida Kahlo

Yazı: Meltem Uygun

Yüzü hemen her yere resmedilen ikonik bir kahramandan söz edeceğiz. Acı dolu ve çalkantılı yaşamı, politik görüşleri ve kendine has fiziksel özellikleri ile tanınan Meksikalı ressam Frida Kahlo sadece tablolarıyla değil yaşam hikayesi ile de sanatseverlerin ilgisini çekiyor. 6 Temmuz 1907 yılında Meksiko’nun güneyindeki Coyoacán’da dünyaya gelmiştir. Yaşamı talihsizliklerlerle dolu olan Frida Kahlo, henüz 6 yaşındayken geçirdiği çocuk felci sonucu bir bacağı sakat kalır ve Frida’ya “Tahta bacak Frida” denmiştir. Ama bunu dert etmeyen özgür ruhlu ve kendisiyle barışık bir karaktere sahip olan Frida dönemin en iyi okullarından birisi olan Ulusal Hazırlık Okulu’nda tahsil görür. Sanata, felsefeye ve edebiyata olan ilgi ve sevgisini bu okulda daha da perçinler.

Ressam, felsefe alanında dönemin en önemli isimleri Alejandro Gomez Arias, Jose Gomez Robleda, Alfonso Villa ile okul arkadaşı olmuştur. Anarşist bir ruha sahip olan Frida okulda da anarşist bir edebiyat grubuna dahil olarak karakterinin belirgin hatlarını örmeye başlamıştır. Talihsizliklerin peşini bırakmadığı Frida 17 Eylül 1925 tarihinde henüz 18 yaşında okuldan eve dönerken bindiği otobüs tramvayla çarpışır ve bir demir çubuk Frida’nın kalçasından girerek leğen kemiğinden çıkar. Kaza sonrası zorlu bir tedavi süreci ile ıstırap dolu bir yola girer ve artık sağ bacağı ve omurgasında dayanılmaz ağrı ve acılarla yaşamak zorundadır.

Çocuk felci yüzünden zaten sakat olan bacağı 1954 yılında kangren yüzünden kesilir. Tam 32 ameliyat geçiren Frida’nın sadece bedeni değil ruhu da ağır tahrip görür Geçirdiği korkunç kazadan bir ay sonra hastaneden çıkan genç ressam sıkıntılarını unutmak ve acılarını bir nebze olsa da dindirebilmek için resim yapmaya başlar. Yattığı yerden tavandaki aynasına bakarak otoportreler çizen Frida kendini resmederek mutlu olur. İlk otoportresi 1926 yılında tuvale döktüğü “Kadife Elbiseli Otoportre”dir

Frida Kahlo 1927 yılında yeniden yürümeye başlar ve hem sanat hem de politika çevreleri ile yakınlaşır ve 1929 yılında Meksika Komünist Partisi’ne üye olur. Hayatının merkezinde olan resim çizme çalışmalarını devam ettiren Frida, ünlü ressam Diego Rivera ile romantik bir ilişkiye yelken açar ve 21 Ağustos 1929’da dünya evine girerler. Bu evlilik Diego Rivera’nın üçüncü, Frida Kahlo’nunsa ilk evliliğidir. Bir yıl sonra eşi Diego duvar resmi siparişleri alınca birlikte Amerika Birleşik Devletleri’ne gider ve 1933 yılına kadar orada yaşarlar. 1931’de eşiyle kendisini resmeden “Frieda ve Diego Rivera” tablosunu yapar.

Frida’nın evliliği de kendi yaşamı gibi çalkantılıdır. Eşinin sadakatsizliklerine katlanamayan Frida çareyi ayrılmakta bulur ve 1939 yılında Diego Rivera ile boşanırlar. Fakat bir yıl sonra yeniden evlenirler ve Frida için çok özel bir ev olan Mavi Ev’e yerleşirler. Bu arada evliyken Lev Troçki ile bir ilişki yaşayan Frida, Troçki’nin eşinin bu ilişkiden haberdar olmasıyla ondan ayrılır. Sağlık sorunları artan Frida’nın ağrıları dayanılmaz bir hal almaya başlar. O bu acıları fırçalar ve boyalarla dindirmek istercesine adeta nefes almadan resim yapar. Kendi ülkesi dışında da sergiler açan Frida asıl ününü New York’ta açtığı sergi sayesinde kazanır.

1943’te La Esmeralda ismindeki bir sanat okulunda eğitmen olarak ders vermeye başlayan ressam bu görevi on yıl boyunca sürdürür. Onun öğrencilerine “Los Fridos”  yani Frida öğrencileri denilirdi. Frida 1950’de omurgasında iyice belirgin hale gelen problemler nedeniyle hastaneye kaldırılır ve neredeyse bir seneye yakın hastanede tedavi görür. Nisan 1953’de Mexico City’de bir kişisel sergi açan Frida’nın Temmuz’da sağ bacağının kesilmesiyle tüm yaşama sevinci ağır bir darbe alır.

Frida Kahlo’nun yaşamı boyunca çektiği fiziksel ve ruhsal acılar akciğer embolisi teşhisi ile doruğa çıkar. Hayatı acı ve hüzünlerle örülmüş olan bu sıra dışı ressam 13 Temmuz 1954’te yaşam sahnesine veda eder. Öldüğünde 47 yaşında olan Frida Kahlo kısacık yaşamına acıyı, hüznü, aşkı, heyecanı ve pek çok eseri sığdırır. Frida Kahlo’nun cenazesi yakılmış ve külleri ise çok sevdiği Mavi Ev’de saklanmaktadır.